Integriteit en informatie, waar ligt de grens?
Eerlijk gesproken: Janine over ethiek in het vak
Ethiek in ons werk draait niet alleen om procedures of protocollen. Het gaat om mensen. En mensen zijn niet perfect. Dat maakt het vak interessant, maar soms ook ingewikkeld.
Integriteit is cruciaal in ons vak. Maar hoe ver reikt die integriteit eigenlijk? En wiens belang weegt zwaarder wanneer je als bemiddelaar beschikt over informatie die mogelijk invloed kan hebben op het functioneren van een kandidaat: dat van de opdrachtgever of dat van de kandidaat?
Onlangs kwam ik via mijn netwerk in contact met een uitstekende kandidaat. Hij beschikte over de juiste kwalificaties en competenties voor de rol en toonde ook zelf veel interesse. Alles leek goed te passen, totdat ik – via datzelfde netwerk – hoorde dat zijn vrouw ernstig ziek was. Vanzelfsprekend was dat allereerst verschrikkelijk voor hem en zijn gezin. Tegelijkertijd dacht ik direct tien stappen vooruit, want wat zou dit betekenen voor zijn werk? En was ik verplicht dit te melden aan mijn opdrachtgever?
De privacyregel: wat zegt de wet?
Volgens de privacywetgeving (AVG) mag je dit soort informatie niet zomaar delen. Gegevens over iemands persoonlijke situatie vallen onder de categorie ‘bijzondere persoonsgegevens’ en zijn strikt beschermd. Het delen daarvan met een opdrachtgever zonder toestemming van de kandidaat is dus niet toegestaan. De keuze om openheid te geven ligt bij de kandidaat zelf.
Deze wettelijke basis geeft houvast, maar maakt de afweging in de praktijk niet altijd eenvoudiger. Want ook al is het juridisch duidelijk, als consultant voel je soms de spanning tussen de belangen van beide partijen.
Het morele dilemma
In dit geval bleef het knagen. Zou ik mijn opdrachtgever hiermee niet tekortdoen? Was ik voldoende transparant geweest in het proces? Uiteindelijk nodigde de klant de kandidaat uit voor een gesprek. Achteraf bleek dat er twijfel was over zijn aanwezigheid en energie. Er werd gesproken over een ‘afwezige indruk’. Hebben zij het aangevoeld? Of heeft er via via toch iets rondgezongen? We zullen het nooit zeker weten.
Het zette me wel aan het denken. Hoeveel ruimte is er voor eigen interpretatie, en wanneer ga je voorbij aan de rol die je hebt?
Onze rol als bemiddelaar
Als bemiddelaar sta je middenin dit spanningsveld. Enerzijds heb je de verantwoordelijkheid om de opdrachtgever te voorzien van een zorgvuldig geselecteerde kandidaat. Anderzijds ben je er ook voor de kandidaat, die recht heeft op bescherming van zijn persoonlijke situatie en op een eerlijk proces.
De balans ligt volgens mij bij het gesprek. We kunnen kandidaten wijzen op het belang van openheid richting de opdrachtgever wanneer persoonlijke omstandigheden van invloed kunnen zijn op de uitvoering van de functie. Maar wij kunnen die keuze niet voor hen maken, en mogen dat wettelijk ook niet.
Wat we wel kunnen doen
Wat ik geleerd heb, is dat integriteit meer is dan het volgen van regels. Het gaat om het zorgvuldig omgaan met belangen, het wegen van situaties en het voeren van gesprekken die soms ongemakkelijk zijn. Door kandidaten bewust te maken van de mogelijke impact van hun persoonlijke situatie, geef je hen de kans om zelf regie te nemen. Voor opdrachtgevers geldt dat zij erop moeten kunnen vertrouwen dat het proces zorgvuldig verloopt, zonder dat er informatie wordt achtergehouden die niet gedeeld mag worden.
Conclusie
Deze ervaring maakte opnieuw duidelijk hoe dun de lijn soms is tussen integriteit, zorgvuldigheid en belangenafweging. Het vraagt van ons als consultants om steeds alert te zijn, de regels te kennen en de moed te hebben dit soort kwesties bespreekbaar te maken.
Want eerlijk gesproken: integriteit is niet zwart-wit. Het is balanceren tussen belangen, met respect voor de mens achter de kandidaat en voor de opdrachtgever die vertrouwen in ons stelt.
In deze reeks deel ik elke maand mijn persoonlijke gedachten over ethiek in ons vakgebied. Geen grote waarheden, maar kleine vragen. Over digitalisering, menselijkheid, en over onze rol in een wereld waar alles sneller, transparanter en ingewikkelder wordt.
Soms weten we het niet zeker. En misschien is dat precies het begin van een eerlijk gesprek.
Wil je reageren op deze column, herken je je in dit onderwerp of wil je er eens over sparren? Ik hoor graag van je. Stuur me gerust een bericht via janine@es-partnersinsearch.nl.